معاد در قرآن مترادف با قیامت نیست

مقدمه نوشتار

برخی کلمات در قرآن که با دید 1300 سال قبل نگاشته شده به مرور زمان ماهیت مفهومی خود را از دست داده است. البته در آیات متشابه و علمی قرآن و این امر باعث شده که ما رخداد های علمی را با دید کلمات مسخ شده مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. مثال بسیار فراوان است و مهجوریت علمی قرآن هم از این کلمات مسخ شده ایجاد شده است. وَقَالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً- فرقان30. سخن خداوند در قیامت است. البته خداوند بسیاری از رخداد های کنونی را در قالب مصاحبه و یا گفتگو و تمثیل برای ما بیان می فرماید. پیامبر گرامی اسلام(ص) خداوند را خطاب قرار میدهد و می فرماید خدا یا امت من یعنی همین امتی که پیرو قرآن تو هستند قرآن را مهجور قرار دادند. این مهجوریت در چه زمانی است و کدام مورد است. امروزه می توانیم مثال های مختلفی را حدس بزنیم. من در چهارچوب آیات متشابه که کار من است و با علوم طبیعی سر و کار دارند و علم را می خوانم و می بینم که آیات متشابه با واقعیت های علمی که قرآن بیان فرموده همخوانی دارد ولی تحجر و کهنه پرستی نمی گذارد واقعیت های قرآن بیان شوند. کلمات ابداع، خلق، یذروا، فطر، قدر، انشائ، جعل . بداء همه را خلق کردن معنی کرده اند درصورتیکه هر کدام در نظام خلقت باری از مفاهیم را بر دوش میکشند. یکی از نمونه های دیگر معاد است. ما معاد را با قیامت یکسان میدانیم. جالب است که کلمه معاد فقط یک بار در قرآن آمده و اصلا معنی قیامت نمیدهد.

معاد و مفهوم لغوی آن

ابتدا به عنوان یک لغت عربی آن را ریشه یابی کنیم. البته ریشه یابی کلمات عربی در فرهنگ لغت ما کاری است بسیار دشوار، چرا همه لغویون به جای معنی آن اصطلاح متداول را میگذارند و همه از هم کپی میکنند. معاد میتواند از ماده عاد، یعود، عودا باشد که اسم مفعول آن میشود میعاد، موعاد به معنی بازگشتن است ولی طیف وسیعی از کلمات را بدنبال دارد مانند میعاد، عید، یعیده، همه به معنی بازگشتن یا باز گرداندن به مکان و یا زمان معینی در گذشته میدهد و ما نمی توانیم همه را به معنی بازگشت  به قیامت معنی کنیم. قیامت تعریف خاصی و ثابتی در قرآن دارد. کلمات الساعه هم معنی ساعت و ماهیت زمانی دارد و واقعه ای را از بعد زمان بررسی میکند و یکی از معانی آن قیامت است. یوم موعود هم روز وعده داده شده که اشاره به قیامت دارد ولی معاد تنها نمی تواند به معنی قیامت بکار گرفته شود. به این آیه که تنها آیه ای است که کلمه معاد در آن آمده توجه فرمایید- انَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرادُّكَ إِلى‌ مَعادٍ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ مَنْ جاءَ بِالْهُدى‌ وَ مَنْ هُوَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ-قصص 85-همانا آن کس که قرآن را بر تو نازل کرد قطعا قادر است تو را به محل زادگاهت(مکه) برگرداند، بگو پروردگارم آگاه تر است که کسی هدایت شده و چه کسی در گمراهی بسر میبرد. اینکه بگوییم  بیش از هزار آیه در باب معاد در قرآن نمی تواند درست باشد بلکه باید بگوییم  بیش از هزار آیه در باب قیامت در قرآن است. کلمات بسیاری هستند که به قیامت اشاره میکنند ولی در جاهای دیگری هم کاربرد دارند. معاد به معنی باز گشتن است ولی ما در قیامت نبوده ایم که حال به قیامت باز گردیم. -کلمه یوعدون معنی وعده میدهد-فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ-پس ای پیامبر صبر کن، همانطور که پیامبران اولوالعزم صبر کردند و برای (عذاب) آنان شتاب مکن، روزی که وعده داده شده است را بنگرند و متوجه می شوند که جز ساعتی در روز را در گور نبوده اند. این ابلاغی برای همه است پس آیا فقط بد کاران هلاک میشوند.( قیامت که وعده داده شده مشمول همه است). انا لله و انا الیه راجعون درحقیقت این معنی را میدهد که ما از خداوند ابداع شده ایم و مجددا به او باز میگردیم. این بازگشت بازگشت جهان مادی است که تمامی موجودات زنده  و غیر جاندار هم جز آن هستند به اول مره است به زمان ابداع، اطلاعات ما نزد خدا است و روز قیامت در حضور خداوند هستیم. زمان برای خدا کاربرد  ندارد  اول کیهان و برگشت  کیهان برای او زمان ندارد لحظه ای بیش نیست. برای ما در جهان مادی زمان میگذرد ولی برای خداوند ( زمان خدا را فرا نمیگیرد) آینده و گذشته برای خداوند معنی ندارد ما به خدا بر میگردیم یک مفهوم کلی است و ارتباطی به قیامت ندارد. ولی در قیامت خدا مانند ابداع کیهان از همان روش و از نورناب و اطلاعات به روش علمی تله پورتیشن کوانتومی مردگان را زنده میکند. قیامت از دیدگاه علم کوانتوم و قرآن- کسانیکه فکر میکنند ما قبلا در دنیایی دیگر بوده ایم و باز به آن دنیا بر می گردیم خلاف نظر قرآن است. قیامت را درست نفهمیده اند. انسان دارای ساختار مادی است و مرگ او را فرا میگیرد و خداوند با شیوه علمی و مادی مجددا از اطلاعات او که در کتاب مبین نزد خداوند است او را با همین جسم مادی در آینده زنده  میکند. کیهان از صمدیت و احدیت آغاز شد و همین جهان به آغاز زمان پیدایش بر می گردد. هیچ جایی از قرآن اشاره نشده که ما زندگی قبل از ابداع داشته ایم. آغاز خلقت ما از فطرنی است زمانی که کیهان پس از ابداع باز میشود و ماده خلق میشود.

وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ-چرا کسی را پرستش نکنم که مرا از آغاز خلق ماده یعنی از انبساط کیهان خلق کرد و بسوی او ( یا به همان زمان فطرنی برمیگردیم). در آیات فراوان داریم که قبل از رخداد قیامت جهان مادی به همان اول مره بر می گردد و بعد از آن قیامت شروع میشود. إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ- ما مردگان را زنده میکنیم و همه اطلاعات و آثار وجودی آنها را ( اطلاعات ساختار مادی) و هر چیز دیگری را در کتاب ذخیره داده های کتاب مبین ضبط شده داریم. از آیه این معنی استنباط میشود که زنده شدن مردگان در قیامت از نور خداوند مانند کیهان که از نور ذات خداوند در احدیت ابداع میشود. قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ ۖ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ ۚ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ-بگو پروردگار من به عدل فرمان داده و در هر مکان سجده گاه (در منزل یا مسجد) رو بسوی او بدارید و او را با اخلاص و بدون شریک سازی (خالص فقط خدا را بپرستید). آنگونه که شما را از اول مره ابداع کرد به او باز خواهید گشت. این بازگشت به قیامت نیست، بازگشت به خدا است. جهان از چه چیزی خلق شد از هیچ و فقط نور خداوند که نورعلی النور بود در یک آن و در مه بانک کیهان ابداع می شود .تعاریف مادی آنجا حکفرما نبود و تعریفی هم ندارد لذا دانشمندان می گویند از هیچ خلق شد و درست میگویند از هیچ خلق شد و از انرژی ناب ماوراء  ماده و بدائکم می تواند خلق از ابداع باشد و یا بدائکم خلق از شروع در سنگ رس که موضوع اول بیشتر به منظور قرآن میخورد. این زنده شدن در قیامت جسمانی است و خداوند در قیامت از اشرقت الارض به نور ربها یعنی از نور خود که انرژی ناب است و فوتون ها است با نرم افزار تدوین شده و اطلاعات نزد خدا به زندگی دنیایی برمی گرداند. این یعنی قیامت برگشت به زندگی دنیایی است و نه برعکس. ما در قیامت از جایی آمده ایم و آن جا دنیا است و در قیامت ما تعودون می شویم.

البته کمی سخت است کسانیکه با علوم طبیعی بیگانه هستند و می گویند علم در دین کاربردی ندارد این موضوعات را که در تعریف قیامت آمده را نمی توانند هضم کنند. چرا که جسم مادی آنها در این زمان است و تفکرات آنها در 1300 سال که علمی وجود نداشته پرواز میکند. بنابراین معاد نمی تواند برگشت به وضعیت قبلی باشد .وضعیت قبلی وجود ندارد. حال چرا اینجانب بر این کلمه ایراد دارم و این کلمه چگونه میتواند باعث مهجوریت علمی شود. بیان میکنم. برای بررسی نظر قرآن و آیات مربوطه در باره نظر اینجانب باید گریزی به قیامت بزنیم که مفصل است. توصیه میکنم علاقمندان به مقالات زیر مراجعه کنند. با دید علمی به آیات متشابه که قیامت هم جز آنها است نگاه کردن دنیای دیگر را جلوی چشمان ما باز میکند .ما در عصر شکوفایی علم هستیم باید با ابزار علم آیات را بررسی کنیم. خداوند با زبان علم نوین ما سخن میگوید این را باور کنیم.

قیامت از دیدگاه علم و قرآن- نظریه جدید-قسمت اول
بررسی قیامت از نظر علم و قرآن

معنی یبداء و یعید از مفاهیم گسترده معاد است ولی نه قیامت

به این آیه نگاه کنیم و معنی علمی آن را بیرون آوریم. آیه 4 سوره یونس-إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا وَعْدَ اللّهِ حَقًّا إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ-بازگشت همه شما به خداوند است وعده ای که حق است و(حقیقت دارد) خداوند است که خلقت حیات را شروع میکند و سپس آن را باز آفرینی میکند( در همین زمین و حیات کنونی ما باز آفرینی خلق اول است) برای اینکه (آنها را بیازماییم)و کسانی که کار نیک کرده اند و به عدالت رفتار کرده جزای خیر دهیم و کسانی که کفر ورزیده اند به عذاب دردناک باعث کفرشان دچار شوند. ثم یعیده باز آفرینی می شوند تا نتیجه اعمال آنها مشخص شود. باید عمل کنند تا اعمال داشته باشند که در باره آن در قیامت قضاوت شود. اگر ما یعیده را قیامت بگیریم یعنی خداوند خلقت را شروع میکند و بندگان خدا عمل نکرده راهی بهشت و جهنم میشوند. ترجمه عرف این آیه را ملاحظه کنیم و آیه بعد را نگاه کنیم
بازگشت شما همه به سوی او خواهد بود، این به حقیقت وعده خداست که او در اول، خلق را می‌آفریند و آن‌گاه (به سوی خود) بر می‌گرداند تا آنان را که ایمان آورده و عمل صالح کردند به عدل و احسان، ثواب و جزای خیر دهد و آنان که کافر شدند به کیفر کفرشان به شرابی از آب جوشان دوزخ و عذابی دردناک معذّب خواهند گشت. در این آیه یعیده را بازگشت به خدا ترجمه کرده اند از مترجمین بنام و محترمی گرفته شده.

حال به آیه بعد توجه فرمایید. الله يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ خداوند است که که خلق حیات را شروع میکند سپس آن را باز آفرینی میکند و سپس بسوی او رجوع میکنند. نمی توانیم بگوییم که خداوند در این آیه اشتباه کرده یعیده و الیه  ترجعون را دوبار تکرار کرده است مگر اینکه ترجمه ما غلط است که یعیده را بازگشت گرفته ایم و آیه خلاف آن را میفرماید. بنابراین ما در آیات تجسس نمی کنیم و دنباله رو نظرات  گذشتگان هستیم و شاید هم خدای ناکرده عمدا این آیه را نادیده  گرفته ایم که به تفکر ما لطمه ای وارد نشود. آیه دیگری هم نگاه کنیم و مقاله را به پایان ببریم

وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ –آیه بسیار زیبا و پر مفهوم است و چند مطلب پیچیده را هم برای ما حل میکند –خداوند است که آفرینش را شروع میکند( و خلق حیات و نطفه اولیه حیات شروع می شود و زمان بس طولانی می گذرد تا پروسه تکامل موجودات تمام شود، حال موقع بهره برداری است) سپس آن را باز آفرینی میکند و این برای خداوند متعال بسیار آسان است و نمونه بارز و( قابل رویت آن ) در هفت جو زمین و زمین ( در معرض دید است) و او عزیز حکیم است. مثل الاعلی مثال و نمونه بارز را شما در حیات زمین که در جو هفت طبقه آن می بینید. ترجمه متداول را مرور کنیم - و او خدایی است که نخست خلایق را بیافریند (یبدائ الخلق شروع کردن خلق است و نه نخست) و آن‌ گاه (به عالم معاد) بازگرداند و این اعاده (مثل ایجاد) بر او بسیار سهل و آسان است و آن ذات یکتا را در آسمانها و زمین مظهر و مثالی عالی‌تر (از حد وصف و تعقل) است و مقتدر کامل و دانا (به حقایق امور) تنها اوست

حال به این آیه هم نگاه کنیم آیا کلمه نخست خلایق را بیافرید درست ترجمه شده.

الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ –خداوند است که ابتدا همه چیز را ( در زمین) به نحو احسنت خلق کرد (تا شرایط شروع خلق حیات را رقم بزند و سپس خلقت انسان را در سنگ رس آغاز کرد- این معنی یبدوا الخلق است.
ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلالَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ
ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِيلا مَّا تَشْكُرُونَ پایه اصلی خلقت گذاشته میشود و خلقت انسان را درون سنگ رس آغاز میکند و نسلی که از درون سنگ رس ایجاد و دارد خلق میشود. خلق در سنگ رس شروع میشود و هنوز نطفه اولیه حیات بیرون نیامده ولی ترکیبات به وجود آمده که پایه سلول اولیه حیات است را از سلاله در آب کم قرار میدهد و بعد نطفه اولیه خلق و از سنگ رس بیرون می آید و در پروسه سویته قرار داده میشود تا زمانی طولانی بر آن میگذرد و به تک سلولی تکامل یافته با ژنوم کامل تبدیل میشود وسپس روح خداوند در آن قرارمیگیرد و اعضائ بدن در پروسه تکامل در آن تک سلولی که علقه است نهاده میشود تا به تکامل انسان میرسد و آدم به عنوان اولین انسان تکامل یافته در زمین ظهور میکند. اعمال و رفتار انسان ها باید در زندگی دنیا صورت گیرد تا خوب و بد تمیزداه شود بنابراین ثم یعیده صورت میگیرد و بار آفرینی خلق در زمین و جو آن انجام میشود و مثال نمونه آن هم میتوانید در جو زمین و زمین مشاهده نمایید. اگر ما معاد را به معنی بازگشت به قیامت بگیریم، یعیده هم مجبوریم برگشت به قیامت بگیریم. و این به مفهوم آن است که در این زمین اکنون باز آفرینی خلق صورت نمی گیرد ولی خلق اندر خلق در رحم صورت میگیرد.. وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ هم اکنون دارد اتفاق می افتد. ما در زمین هیچگونه خلق جدیدی نداریم ولی باز آفرینی خلق داریم. چیزی که در هفت جو زمین و زمین دارد اتفاق می افتد.

نتیجه کلی مقاله

وقتی ما یعیده را بازگشت به قیامت معنی کنیم و خلق کردن را از نخست به قیامت وصل کنیم دیگر باز آفرینی خلق نداریم. یعنی بعد از ظهور آدم به عنوان انسان تکامل یافته که پروسه تکامل پایان می پذیرد، عملا باز آفرینی خلق نداریم یعنی جایی برایش در نظر نگرفته ایم و این ایده مهم و حیاتی در خلقت انسان در قرآن را به خاطر تبعیت از نظر گذشتگان از جهان بینی قرآن حذف کرده یم، سرانجام این کار شبهات فراوان است مثلا رشد جنین را خلق جنین تصور کرده ایم و علقه را آویزه و زالو و تصورات ذهنی غلط تعبیر کرده ایم و خلق علقه و مضغه و عظام و استخوان همه را خلق گرفته ایم یعنی خداوند دارد مرتبا از اول خلق میکند و این مراحل را خلق می دانیم  و ملائکه مجبورند هر بار که نوزاد در رحم رشد میکند به او سجده کنند و روح خدا را به جنین تقدیم کنند و عجیب از زیست شناسان ما که به تشریح و تفصیل تحولات جنین می پردازند در حالی که هنوز خلق را از رشد جنین و باز آفرینی آن تشخیص نمیدهند. این جا باید به یاد آیه مهجوریت علمی قرآن برسیم و بر خود بلرزیم که خطا میکنیم. خداوند عاقبت ما را در قیامت ختم  به خیر کند. سید محمد تقوی اهرمی اول خرداد 1399

• قبلی
• بعدی