الَّذِي خَلَقَ منَ الْمَاء بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَ صِهْرًا و راز علمی نهفته در آن

مقدمه نوشتار

الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا و صهرا

کلمات و چینش آن ها در قرآن معجزه الهی است. تفکر در آیات که خداوند متعال مکررا تاکید فرموده و عدم استفاده از تصورات ذهنی راه رسیدن به حق است. مثال زیبائی در قرآن است. خداوند می فرماید آیا شما شاهد بودید که ما ملائکه را فرشته آفریدیم. فرشته تداعی زن را در اذهان می نماید و خداوند آن را نفی می کند. إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَى. کسانی که به آخرت ایمان ندارند برای ملائکه اسمی را انتخاب کرده اند که مفهوم زن می دهد ( مانند فرشته). در قدیم ملائکه را فرشته می پنداشتند  که زنی بود با دو بال. خداوند این نوع تخیلات ذهنی که با واقعیت آیات متشابه هم خوانی ندارند را رد می کند و می فرماید. وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الحق شیئا
شما علم آن را ندارید و از تصورات ذهنی خود تبعیت می کنید و بدانید که از تصورات ذهنی تبعیت کردن برای رسیدن به حقیقت مطلب راه به جائی نمی برید. آیه فوق هم مانند بسیاری از آیات خلقت انسان مشمول این دستورالعمل قرآن می شود. ما سعی می کنیم با مقایسه با سایر آیات در خلقت انسان این  آیه را از نظر علم زیست شناسی و قرآن مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و راز مهم علمی نهفته در آن را آشکار سازیم. در یکی از سایت ها در فضای مجازی به روایتی بر خوردم که  شایسته نیست این قبیل روایات که  مورد تایید  نیست و مخصوص درون حوزوی است در فضای مجازی آورده شود. جوانان با سئوالات وارد این سایت ها می شوند و با سستی در ایمان از آن خارج و جواب خود را نگرفته اند. اشاره ای به این روایت که در سایت آقای بزرگوار و محترمی آورده شده با هم  مرور می کنیم. خداوند روحش را قرین رحمت خود قرار دهد. مسلما اگر ایشان در قید حیات بودند اجازه چنین کاری را نمی دادند. تازه برای تحصیل به آلمان رفته بودم و ذوق و شوق فراوان برای تبلیغ اسلام در وجودم می خروشید و سال 1345 مکتب اسلام را که مجله داخلی حوزوی  بود سفارش و بین دانشجویان ایرانی در آلمان پخش می کردم. شهید بهشتی از مسجد هامبورگ به من زنگ زد و توصیه فرمود این قبیل جزوات مخصوص درون حوزوی است و ما در مسحد هامبورگ جزوات مخصوصی چاپ کرده ایم و آنها را بین دانشجویان پخش کنید. این موضوع بهانه ای شد به دیدار ایشان بروم  که از قبل آشنائی داشتم و از رهنمود های ایشان بهره مند شدم. موضوع  کاملا  حساسی بیان فرمودند. کاش این احساس در بزرگان ما هم بود. مطلب استخراجی را با هم مرور کنیم و بدانیم چرا و چگونه شبهه خلق می شود و مخالفین بهره خود می برند.

استفتاء:
معناى نسب و صهر در اين فرمايش خداوند متعال چیست؟ «وَهُوَ الَّذِى خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» (1 .
جواب:
باسمه جلت اسمائه؛ ظاهر اين آيه كريمه حكايت از اين دارد كه خداوند نسل بشر را به  دو دسته  تقسيم مى نمايد: دسته اول كه ارتباط  و وابستگى آنان به يكديگر از راه پيوند نسبى و خونى است و دسته دوم كه ارتباط و وابستگى ميان آنان از طريق پيوند سببى و ازدواج صورت مى گيرد؛ ولى در نهايت، اصل همه از آب و خاك خواهد بود. (امّا روايات، صِهر را به دامادى اميرالمومنين نسبت به رسول خدا تأويل كرده اند). (2)
------------------------------------------------------------------
1. «و او خدايی است که از آب (نطفه) بشر را  آفريد و بين  آن ها خويشی  نسب و بستگی ازدواج قرارداد»؛ فرقان (25): 54.
2. پيامبر (صلى الله عليه و آله) فرمود: پس آن را خدا  دو قسمت كرد. نصف را در عبدالله بن عبدالمطلب  قرارداد  و نصف را در ابیطالب. پس من از نصف آن  آب و على  از نصف ديگر خلق شد؛ پس على برادر من در دنيا و آخرت است. سپس اين آيه را خواند: «و هو الذى خلق من الماء بشراً فجعله نسباً و صهراً »؛ بحار الانوار، ج 15، ص 13، باب 1، ح 16.

انشاءالله بزرگان دین تلاش نمایند هر مطلبی را در فضای مجازی که بیشتر مراجعه کنندگان اطلاعاتی از قرآن ، احادیث و روایات و صحت و نادرستی آن را ندارند  آورده نشود که  اذهان را مشوش و به ساحت مبارک حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین  خدشه وارد شود.

چگونگی خلقت انسان در زمین اولیه

وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاء بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَ صِهْرًا وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا- ۵۴- فرقان. و او (خداوند کسی است که) در آب بشر را خلق کرد و در آن  خویشاوندان  نسبی و سببی قرار داد و خداوند در این امر قادر و کننده کار و توانا  بود.
کلمات هر کدام معنی خاص خود را دارند. من ضمیری است که در آیات متشابه خلقت انسان بسیار بکار برده شده است و دارای چند  وجه معنی است از جمله  "از و در" در آیات دیگر این  موارد را میتوان مشاهده کرد و مثال فراوان است. در آیات زیر من به معنی در اشاره خواهیم کرد. بشر ساختار مادی انسان است و انس هم همین طور. در آیه دیگری مفهوم  بشر در آیه  فوق را بیان داشته با تعمق و تفکر در آن ارتباط این دو آیه بهم را می توانیم بدست آوریم- فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي و مفهوم واقعی آن در قرآن

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ- فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ.و هنگامی که خداوند ملائکه را مورد خطاب قرار میدهد و میفرماید من خالق بشر در سنگ رس و از توده سیاه حما مسنون هستم  هنگامیکه آن را سر و سامان داده و روح خودم را در آن دمیدم ( می شود بشر ساختاری که تمامی موجودات زنده و از جمله انسان از آن پا می گیرند) و به آن سجده کنید. پس بشر سنگ بنای آغاز خلقت انسان در سنگ رس است. جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَیٍّ- آب عامل اصلی ایجاد حیات در کره زمین است. حال چطور حیات  از توده سیاه و در صلصال خشک پدید آمد و نقش آب در اینجا چه بوده است. آیه زیر این نقش را بیان فرموده است. انس و مفهوم آن در قرآن و فرق آن با بشر

 الَّذي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلَقَهُ وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طين- ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ-خداوند است  که تمامی مقدمات خلقت انسان را ابتدا خلق فرمود و خلقت انسان را در سنگ رس آغاز کرد و نسل بعد از آن را  از مشتقات در آب کم قرار داد. آغاز خلقت در سنگ رس با خلقت الانسان در سنگ رس فرق دارد. از زمان شروع خلقت انسان در سنگ رس تا  خلقت  انسان در سنگ رس زمانی سپری شده است  و بعد  از شروع  خلقت در طین آب  نقش اساسی بازی کرده است. ثم جعل نسله یعنی نسل بعد از بداء خلق الانسان را از رسوب یا  مشتقات آب کم قرار داد. در مقاله سلاله من مائ مهین جزئیات را شرح داده ام .ما در اینجا با  دو موضوع  بر اساس این آیه سر و کار داریم

اول سلاله را همان رسوب حما مسنون در صلصال فرض کنیم و ماء مهین هم آب کم که همان مولکول آب بصورت بخار در درون لایه های زمین و نه در دریا و اقیانوس در اینصورت سلاله من ماء مهین را میتوان این طور ترجمه کرد. نسل بعد از شروع خلقت انسان را در رسوب درون  لایه های سنگ رس قرار داد

جعل قرار دادن معنی می دهد و شروع  خلقت انسان از سنگ رس با شروع ترکیبات آلی پایه حیات از قبیل بخار آب، آمونیاک، متان، گوگرد، فسفر و پیوند مولکولی این ها با  یکدیگر تا پیدایش مونومرها و ماکرو مولکول های زنجیره ای تا ایجاد حیات در حما مسنون و صلصال، در اینصورت معنی آیه ثم نسله من سلاله من ماء مهین میشود سپس  قرار داد  نسل  بعد  از شروع  خلقت انسان در سنگ رس از چکیده آب که مشتقات آن است. مشتقات یا یون های هیدروژن و هیدروکسی هستند. مورد اول را علم تائید کرده  که ساختار تشکیلاتی اولیه انسان که همان بشر است در رسوباتی در درون لایه های  سنگ رس که نقش کاتالیزاتور را برای ایجاد کدینگ اولین مولکول حیات بازی کرده است و کلمه جعل با "در بیشتر مطابقت دارد تا " از 

مورد دوم همان برنامه ریزی غذای موجودات اولیه  حیات بر روی رواسی که پوسته جامد زمین است در چهار دوره و قدر فیها  اقواتها همان دوره زمان بر بعد از شروع خلقت بشر تا خلقت بشر در طین می تواند تاویل شود. وَ إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ خلقت انسان در سنگ رس است که از بداء خلق من طین شروع شده است. آیه هو الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاء بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَ صِهْرًا اشاره به خلقت بشر از سلاله من مائ مهین است که نسل بعد از ایجاد حیات در ساختار اولیه بشر که  تک سلولی غیر هوازی  بدون هسته و غشائ هسته ای یا کاریوت ها است که باید سویته شود و روح خداوند در آن استقرار یابد  تا ملائکه در ساختار تشکیلاتی آن قرار گیرند و ملائکه هم امر و دستور و یا قوانین جاریه نظام خلقت هستند. خلق و امر تحت فرماندهی روح  تکامل ساختار تشکیلاتی بشر را بسوی تکامل انسان به پیش میبرند. هنگامی که آدم به عنوان انسان تکامل یافته از ذریه  قبل از خود میخواهد زندگی تکامل یافته  خود را شروع کند مجددا خداوند متعال در تمثیلی ملائکه را خطاب قرار می دهد. سجده ملائکه در دو فاصله زمانی طولانی صورت میگیرد. فجعله نسبا وصهرا نسل های سببی و نسبی منشعب شده از ساختار تشکیلاتی  بشر است قرارداد  انشعابات نسبی و سببی بشر را در آب. فجعله به  آب  بر می گردد و نه به بشر. زیرا خداوند می فرماید هو الذی خلق من المائ بشرا و ماء در این آیه مورد بحث اصلی است نسبا و صهرا به بشر برمیگردد. علم زیست شناسی و زمین شناسی مدرن با این آیات کاملا  تطابق دارند. آیات خلقت انسان را با  آخرین یافته های علمی مقایسه کنیم و اعجاز علمی کلمات خداوند در آیات متشابه را کشف و لذت ببریم و ذهن را از تصورات کهن رها سازیم و با آیات خلقت انسان و خلقت جو زمین و زمین که در آیات متشابه عنوان شده قرآن علمی برخورد کنیم. پیدایش چگونگی حیات از مشتقات آب کم ایده ای است که  قرآن در اختیار پژوهشگران قرار میدهد تا به کمک علم بیوشیمی و زیست شناسی تاریکی های علمی پیدایش حیات را کشف کنیم. سید محمد تقوی اهرمی مرداد 1395 ویرایش 

جدید تیر ماه 1397ویرایش جدید مرداد 1402 با توجه به تحقیق و تفکر در این آیه فرق انس و بشر را در مقاله زیر ملاحظه فرمائید

 فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ   فِيهِ مِنْ رُوحِي و مفهوم واقعی آن در قرآن 

• قبلی
• بعدی