خلق حیات و نقش سنگ رس تحقیق علمی دانشگاه هاروارد

مقدمه نوشتار

سنگ رس می تواند کلید پیدایش حیات در درون خود باشد. حفره های درون لایه های سنگ رس می توانند درون خود حباب هائی پر از آب با  پوسته ای از جنس رس ایجاد کنند. این حباب ها با پوسته خاص از رس مکانیسمی دارند که می توانند مولکول های آلی  پایه حیات را به درون خود جذب و از خروج ماکرو مولکول ایجاد شده در درون خود به خارج جلوگیری کنند. در نتیجه در این سیستم ماکرومولکول ها  تجمیع می شوند و رس ماکرو مولکول های اولیه حیات را کاتالیز می کند. این موضوع اخیرا نظر فیزیکدانان آمریکایی در دانشگاه هاروارد را به خود جلب کرده و پایه  تحقیق و بررسی علمی قرار گرفته است.

سنگ Montmorillonit یکی از انواع سنگ رس از مدت ها پیش به عنوان دارا  بودن خاصیت کاتالیز کردن مولکول های آلی مورد توجه  قرار گرفته بود. رس می تواند  تشکیل غشاء از چربی ها را آسان و نوکلئوتیدها را به ماکرو مولکول های آلی DNA به هم پیوند دهد. قطرات کوچک چربی می توانند به یکدیگر بپیوندند و ساختار بزرگتری را تشکیل دهند. ولی نمی توانند خود را از آن  حباب ها با پوشش رس خارج سازند.

Howard A Stone محقق قبلی دانشگاه هاروارد  و پروفسور کنونی دانشگاه Princeton اظهار می دارد که این یک راه طبیعی است که می تواند مولکول های پایه حیات را برای تشکیل ژن اولیه، انتخاب و خود  ساماندهی برساند. البته اینکه رس نقش اصلی در ایجاد  حیات دارد هنوز روشن نشده ولی قدم اول که میتواند این عمل را  کاتالیز کند  مورد  تایید قرار گرفته. مقاله ایشان در نشریه Soft Matter تحت شماره Harvard University, 08.02.2011 – NPO به چاپ رسیده است. این گزارش توسط دکتر آناند بالا سوبرمانیام  درباره  موضوع  رابط  کلوئیدی: الگوی گلیکان محدوده غشاء چربی و مسدود سازی برای تشخیص زیست پزشکی ارائه گردید که ذیلا خلاصه آن تقدیم میشود.

حال چرا نظر من به این موضوع جلب شده  و می خواهم آن را سوژه این مقاله  قرار دهم. قبلا اشاره ای کوتاه  به  دو گروه از آیات داشته باشیم تا ذهن ما آماده برای مطلب علمی فوق گردد و سپس به آن بپردازیم. در قرآن دو گروه آیه مهم داریم که از بعد علمی نه سنتی مورد توجه مفسرین و دانشمندان اسلامی تا کنون  قرار نگرفته است. البته طبیعی است زیرا این موضوع که آیات مربوطه را نقل می کنم کاملا جدید است و مسلما تاییدیه علمی به عنوان یک نظریه علمی  معتبر را  کسب می کند یعنی بالاخره علم به این واقعیت قرآنی میرسد.

خداوند در قرآن میفرماید. وَلَقَد خَلَقنَا الانسانَ مِن صَلصالٍ من حما مسنون– در حقیقت ما انسان را در سنگ رس و از توده سیاه و نرم آفریده ایم- خَلَقَ الانسانَ مِن صَلصالٍ کَالفَخّارِ-انسان در سنگ رس پخته شده مانند سفال خلق شد. چرا خداوند از کلمه صلصال کالفخار استفاده کرده است. نفی خلقت انسان از گل گندیده است، گل مخلوط خاک است و آب ولی سفال رس خالص پخته آب در رفته است. دوم اشاره دارد به پوسته جامد گداخته و سرد شده  که سنگ رس که  در صد  بالایی از آن را  تشکیل می داده سنگ رس مانند سفال پخته و خشک بوده است. در همین رابطه هم  در سوره طارق که فقط یک بار در قرآن آمده  نیز اشاره شده-

فَلیَنظُرالإنسانُ مِمَّ خُلِقَ- خلق من ماء دافق- یَخرُجُ مِن بَینِ الصُّلبِ وَ التَّرائِبِ. پس انسان بنگرد که از چه خلق شده در آبی دفع شونده که از بین جسم سخت و جسم نرم خارج می شود که منظور همان صلصال و حما مسنون است. یکی سخت است و دیگری نرم و مولکول های زنجیره ای حیات در لایه های سنگ رس با از دست دان آب به مولکول ژن تبدیل می شوند. مولکول های اولیه حیات محلول در بخار آب کم  که در بین سنگ داغ قرار می گرفتند به صورت رسوب سیاه رنگ ته نشین می شدند و رس عمل واکنش شیمیایی را کاتالیز  می کرده است. بنابراین بر اساس نظریه قرآن انسان از رسوب باقی مانده در سنگ رس و در آب کم  که  بایستی فورا محیط واکنش را ترک می کرد ایجاد شد. ماء مهین و ماء دافق و فرق آنها از نظرعلم زیست شناسی و قرآن. دانشمندان تلاش می کنند رمز ایجاد حیات و محل حدوث این حادثه را کشف کنند. نظریه های متفاوتی بیان شده و اخیرا به ایجاد این حادثه در سنگ رس به عنوان کاتالیزاتور نزدیک شده اند. امروزه روشن شده که پایه حیات ماکرو مولکول زنجیره ای ژن است که از ترکیب نوکلئوتیدها، قندها، پروتئین ها تشکیل شده اند.

اینکه چگونه دانشمندان به خلق حیات در درون سنگ رس یا  به تعبیر قرآن  صلصال رسیدند  در دو مقاله قبلا منتشر کرده ام حمامسنون و صلصال در قرآن بنیان و اساس حیات در زمین است و دیگری چگونگی روند پیدایش حیات در زمین اولیه از نظر قران که علاقمندان می توانند به آنها مراجعه فرمایند. خلاصه ای از آخرین نظریه ایجاد حیات در درون سنگ رس در اینجا  اشاره می شود. نظرات متفاوتی ارائه داده شده  که از بین آن ها دو نظریه بیشتر توجه دانشمندان را جلب کرد. اول حیات در درون اقیانوس و در نزدیکی دهانه  آتشفشانها  که گداخته را بیرون می ریزند در دل سنگ پیریت و دوم خارج از اقیانوس و روی سنگ رس. نظریه حباب با پوشش رس که در دانشگاه هاروارد مورد بررسی گرفت موضوع خلقت تک سلولی اولیه حیات را در درون سنگ رس و خارج از دریا و اقیانوس بحث میکند که نشان میدهد علم به نظریه  قرآن نزدیک می شود. ماء مهین این مفهوم را دارد که حیات در درون دریا که آب زیاد بوده خلق نشده بلکه در آب کم که تبخیر می شود و رسوب آن پایه ساختار ترکیب شیمیایی حلق حیات است.

حباب درون سنگ رس محلی برای ایجاد حیات

در زمین اولیه هنگامی که فضای کوچکی از آب زیرزمینی با سنگ رس در تماس قرار می گیرد. می تواند این اتفاق رخ دهد که رس روی این حباب را بپوشاند و این حباب رسی می توانند محیط خوبی برای ایجاد اولین بیومولکول های حیات باشد. اساس این نظریه  بر این کلمات  قرار گرفته است. ابتدا برای تشحیذ  ذهن که رس می تواند روی حباب آب را بپوشاند آنهم  در زمین اولیه. این رخ داد امروزه در خاک رس خالص که در اثر بارش باران بصورت گل درمی آید اتفاق می افتد و اینجانب تصادفا  این تصویر را شخصا گرفته ام و به وضوح حباب آب از زیر گل رس خارج می شود و اطراف آن را پوشش رس پوشانده است.

دانشمندان دانشگاه هاروارد این حباب ها که در زمین کنونی به وفور به چشم می خورد در زمین اولیه و پس از سرد شدن پوسته جامد زمین و حرارت حدود 150 درجه که از بخار آب اشباع بوده در نظر تجسم کرده و آزمایشات خود را بر این مبنا پایه ریزی کرده اند. اما واقعیت زمین اولیه  و در زمان سرد شدن پوسته جامد خاکی بصورت امروزی  وجود  نداشته  که  دور حباب آب  محتوی مولکول های اولیه حیات را به صورت غشاء بپوشاند زمین در لحظات سرد شدن پوسته جامد به شکل تصویر دوم بوده است. 

تصویر دوم زمین را نشان میدهد که پوسته جامد آن در حال سرد شدن است. زمان گذر از گداخته به پوسته داغ .دقیقا در این مرحله (حرارت حدود 150 درجه ) اتفاق مهم ایجاد ماکرومولکول های زنجیره ای حیات که همان خلق الانسان من صلصال الکلفخار رخ می دهد. دانشمندان زیست شناسی و زمین شناسی ایجاد حیات را لازمه حرارت 150 تا 200 درجه می دانسته اند که مولکول های مونومر از پروتئین ها قند ها نوکلئوتیدها  بتوانند با از دست دادن هر مولکول مونومر یک ملکول آب به پلیمرها که ساختار ژن ها را تشکیل می داده اند تبدیل شوند. بخار آب در درون لایه زمین همراه با مولکول های پایه حیات در درون لایه های سنگ رس انباشته و به محض رسیدن به درجه حرارت مطلوب واکنش مهم حیات صورت گرفته است. بنابراین حیات در آب کم بوده و نه در دریا و برکه ها ماء دافق آب خارج شده از واکنش شیمیائی و ماء مهین هم بخار اب کم بوده که مفهوم بالائی دارد.

خلاصه ترجمه مقاله علمی دانشگاه هاروارد

هنگامی که  حباب بخار آب زیر پوسته زمین (منظور زمین اولیه است ) برای خارج شدن با رس تماس حاصل می کنند، این امکان می تواند  پیش بیاید که رس  دور سطح  خارجی حباب را بپوشاند (مانند تصویر نشان داده شده) و یک فضای بسته ای به وجود آورند (در دل سنگ رس). در سنگ های کوارتز ما امروزه می توانیم این فضای بسته محصور شده در دل سنگ را مشاهده کنیم. این فضای بسته توسط پوششی از رس پوشانده شده است. این فضا ها در دل سنگ رس Montmorillonit در زمین اولیه می تواند فضای مناسبی برای ایجاد اولین  بیومولکول حیات باشد که محققین دانشگاه  هاروارد نشان می دهند. آنها  در این پوشش رسی  روی حباب سیستمی کشف کرده اند بصورت غشاء نیمه تراوا با خاصیت ویژه که می توانند مولکول های مخصوصی را در درون خود  وارد و غلظت آن را افزایش دهند (درون خود تجمیع کنند) و به غلظت مطلوب مورد نیاز ایجاد  بیو مولکول ها برسند. بنابراین بر اساس این نظریه و آزمایشات به عمل آمده می توان نتیجه گرفت که اولین مولکول های حیات در اقیانوس های آزاد  تشکیل  نشده اند، زیرا دراقیاونس ها  غلظت لازم برای مولکول های جفت که باید با هم ترکیب شوند نمی تواند به وجود بیاید. جریان آب و تکان های ایجاد شده فورا محیط را از غلظت لازم بیرون می آورد.

کارها و تحقیقات زیادی در دهه گذشته نشان داده است که حباب ها برای تجمیع و تغلیظ مولکول ها و نانو ذرات نقش موثری داشته اند. بویژه برای تشکیل واکنش های شیمیائی خاص .Anand Bala Subramaniam ازبخش SEAS دانشگاه  هاروارد چنین میگوید." ما اکنون یک مکانیسم فیزیکی کامل برای انتقال از یک سیستم دو جداره حباب و رس به یک غشاء معلق پر شده از آب با خاصیت ویژه را شناسائی کرده ایم. این مکانیسم میتواند از موادی که در محیط (در فاز رس و محلول اطراف) وجود داشته به وجود آید. چنانچه این حباب پوشیده شده از لایه رس با محلول های حاوی مولکول های ساده  آلی در تماس قرار گیرد، می تواند آنها را به درون حباب جذب و با محیط خارج یک فازی جدا کننده به وجود بیاورد. در حقیقت رس می تواند با این پوشش به عنوان یک کاتالیزاتور برای تشکیل DNA عمل کند. اینکه این غشاء رسی واقعا در ایجاد حیات نقش موثری بازی می کند هنوز ناشناخته است. ولی موضوع نقش سنگ رس در ایجاد حیات به عنوان کاتالیزاتور مورد  تایید قرارگرفته است.

نتیجه نوشتار

قرآن در 1400 سال قبل به نقش سنگ رس  در خلق حیات اشاره کرده است و جالب است که  در تمثیلی از رس گداخته و پخته مانند سفال و توده سیاه به عنوان رسوب  بر روی سفال نام برده. نقش حما مسنون تعیین کننده است. وَلَقَد خَلَقنَا الانسانَ مِن صَلصالٍ من حما مسنون-در حقیقت  ما انسان را در صلصال و از حما مسنون خلق کردیم. بنابراین مولکول های آلی ساختار تشکیلاتی انسان از همان توده سیاه و نرم است که در(درون) سنگ رس  قرار گرفته و از بین  این دو اولین مولکول حیات خلق میشود. مولکول حیات کدام است ژن ساده RNA که در اثر تکامل به DNA تبدیل می شود. باکتری های کهن اولین موجود جاندار دارای ژن RNA و باکتری های پیشرفته بعدی دارای ژن DNA هستند. دانشمندان اخیرا به  دو مطلب مهم رسیده اند

اول حیات در درون  صلصال ایجاد شده و مکانیسم آن را مورد بررسی قرارداده اند که در مقاله بالا نمونه آن را اشاره کردم.

دوم ژن ماکرو ملکول های زنجیره ای هستند. معمولا دو مولکول  کوچکتر که می خواهند بهم وصل شوند یک مولکول آب از دست میدهند. این آب سرنوشت حیات را در دست دارد. چرا ؟ اگر از محیط  واکنش دفع نشود مولکول ژن ایجاد نمی شود و از حیات خبری نیست. از این جهت هم قرآن این آب را بیرون جهنده معرفی کرده است، از واکنش تبدیل مونومرها به پلیمرها ملکول آب دفع می شود .باید فورا از محیط بیرون رانده شود. تشبیه زیبا و پر مفهومی ماء دافق. چرا این واکنش نمی تواند در اقیانوس انجام شود، زیرا محیط پر از آب است و واکنش برگشت پذیر می شود. یعنی به وقوع نمی پیوندد. آب در اطراف محیط واکنش نباید باشد تا  به سرعت بیرون رانده شود. در موجودات زنده هم آب دافق مرتبا در تولید ژن ها درست  می شوند و توسط آنزیم ها گرفته شده و بیرون از سلول رها می شود و جریان خون آن را بصورت ادرار به بیرون از بدن هدایت میکند. در زمین اولیه آنزیمی برای این عمل وجود نداشته است و دانشمندان با بررسی های فراوان به نقش رس بجای آنزیم رسیده اند.

حال خداوند متعال می فرماید من انسان را از جسم نرم یعنی حما مسنون و جسم سخت صلصال خلق کردم. و در آیه دیگر برای اهمیت ماء دافق در سرنوشت خلقتی انسان می فرماید. انسان بنگرد از چه خلق شده از جسم نرم و سخت و آبی که از بین این دو به بیرون میجهد  و ماء دافق است. صلب و ترائب و حما مسنون و صلصال با هم پیوند ناگسستنی دارند.

یک موضوع علمی را خداوند برای ما انسان های قرن شکوفائی علم بیان میکند و درست در زمانی که دانشمندان به واقعیت های قرآنی نزدیک میشوند و ذهن آنها باید متوجه این اعجاز قرآن قرارگیرد،  تصورات غلط  ذهنی کهن ما بر واقعیت های آیات متشابه مانند این آیات پرده انداخته و ما سعی نمی کنیم پرده را به کنار بزنیم و قرآن را فدای ذهنیات غلط  خودمان نکنیم. بنابراین درعصر شکوفائی علم باید با دید علمی به قرآن نگاه کرد نه با دید علمی هزارسال قبل که منسوخ شده. دیدگاه خودمان را برای حفظ  قرآن اصلاح کنیم. بگذاریم چهره علمی آیات متشابه در محافل علمی جا  باز کنند، شبهات برداشته شوند و ایمان ها مستحکم تر گردد. کجای صلب و ترائب معنی استخوان پشت و سینه می دهد. صلب چند معنی میدهد معنی مهم آن سخت و ترائب نرم است. مانند حما مسنون و صلصال. خداوند انشاءالله ما را با مفاهیم عالیه  قرآن و درک آن یاری فرماید-سید محمد تقوی اهرمی آذر ماه 1397 ویرایش جدید خرداد 1399-ویرایش جدید مهر ماه 1402

• قبلی
• بعدی